Vasile Spinei: Nimic despre iarna˘ / Nothing about Winter – haiku.
Eigen beheer. Chis,in˘au, Moldavië 2010.
Engels van Mihaela & Ion Codrescu
Aantal pagina’s: 116
Laten we wel wezen: als een bepaalde haiku je treft als een sterke haiku is vaak moeilijk te zeggen waarom dat zo is. Neem bijvoorbeeld het openingsgedicht uit de zesde haikubundel van Vasile Spinei : resemat / de b˘atrânul copac / p˘adurarul
leaning against leunend tegen
the old tree de oude boom
the forester de houtvester
Er bestaan minsten twee relaties tussen de boom en de man. Ten eerste de materiële: de boom die de man een steuntje biedt. En ten tweede de existentiële: de man die macht heeft over het voortbestaan van de boom. Hoe staan die twee relaties in verhouding tot elkaar? Daarop geeft de haiku geen antwoord – en zo hoort het ook.
Want dat zou een haiku opleveren die zichzelf uitlegt. En zo’n haiku treft je zelden als een sterke haiku – zo dat al ooit het geval is. Hier is er een van dat type, uit dezelfde bundel: salcîmul, / apoi teiul în floare / oras,ul norocos,ilor
acacia trees in bloom acacia’s in bloei
then the linden trees – en dan de linden –
what a lucky city gelukkige stad
Het openingsgedicht maakt iets kenbaar zonder het te benoemen, de zwakte van dit laatste vers is juist het gevolg van benoemen, met name in de laatste regel, wat liefst zou worden opgeroepen. Maar hoewel, even onvermijdelijk als in elke collectie, niet alle gedichten dezelfde kwaliteit hebben, laat Spinei zich opnieuw gelden als een bekwaam haikudichter, wat mede dankzij het vlekkeloze Engels, uitstekend overkomt. Nog twee voorbeelden van aansprekende gedichten: cimitir sub ape / pentru cine num˘ar˘a anii / r˘at˘acitul cuc˘a En: la c˘ap˘atâiul / suferindului / un pahar f˘arâ ap˘a
flooded graveyard blank staand kerkhof
I wonder whose years ik vraag me af wiens jaren
the cuckoo counts de koekoek telt
near the sick man naast de zieke
an empty glass een leeg glas
of water water
Op het eerste gezicht ziet het boek er uit als een verkleinde versie van Ion Codrescu’s tijdschrift Hermitage, dat drie jaar (2004-2006) heeft bestaan. Niet zo vreemd, want de kleurschildering op het omslag is van Codrescu en toont een soortgelijk huisje als de omslagen van de drie Hermitage nummers. Enkele van zijn inktschilderingen in het boek zijn haiga’s van gedichten van Spinei, andere zijn enkel afbeelding. Er staan twee gedichten, elk in het Roemeens en Engels, op een bladzijde, uitgezonderd de onbedrukte achterkanten van geïllustreerde pagina’s. Dit alles heeft een aantrekkelijk boek tot resultaat.
Codrescu en zijn vrouw Mihaela, onderwijzeres Engels, beiden uit Roemenië, verzorgden ook de Engelse vertalingen (Moldavisch en Roemeens zijn zeer verwant). Terwijl in vertalingen van andere haikubundels uit Oost Europa kromme grammatica en kreupele syntaxis vaak de aandacht afleiden van de poëzie, is het vlekkeloze Engels in deze uitgave een verademing. Al met al is deze uitgave uit Oost Europa er een om te koesteren.