Hans Reddingius
Op 21 november 2014 overleed Jac Vroemen op 78-jarige leeftijd. Jac studeerde culturele antropologie. Na zijn studie was hij redacteur bij de Nieuwe Linie, docent journalistiek op de School voor de journalistiek in Utrecht, en communicatietrainer en -adviseur. Verhalenverteller was hij de laatste twintig jaar ook, maar vooral : haikuman.
Hij publiceerde onder meer een haibunbundel : reis door de dag, uitgegeven bij ’t schrijverke en enkele haikubundels : Wachten op onweer, Stil, de vleugels wijd en Op het scherp van zwijgen, uitgegeven bij De Beuk die, naar wij hopen, in de boekenkast van vele haikuliefhebbers te vinden zijn. Daarnaast was hij een actief Twitteraar, zie https://twitter.com/dehaikuman en had hij een blog: haikujac.blogspot.nl
Bezoekers van de ontmoetingsdagen van de hkn herinneren zich ongetwijfeld zijn bijdragen in de vorm van workshops haiku, haibun en tai chi. Elke maand kon je bij Dorine Haveman en hem terecht in hun haiku-atelier*, en tot vlak voor zijn dood leverde hij nog waardevol commentaar op de inzendingen voor de e-mailkern waarvan hij deel uitmaakte.
In zijn overlijdensbericht stond een haiku die hij al in 1996 publiceerde (l). Zijn kleindochter Didi Spelbos (14 jaar) las tijdens de uitvaartdienst een zelfgeschreven haiku voor (r).
hier ben ik geweest een man in het bos
zo zal ook het einde zijn zachtjes neuriënd loopt hij
een bekende plaats zijn weg begint pas
Een keuze uit Jacs haiku’s, gelardeerd met een handvol tweets van hem over haiku:
vanuit de stilte blik in de spiegel
op het scherp van zwijgen weer dat tikje verder
te woord gaan of niet in de tijd
Haiku zoekt de stilte die gras nodig heeft om te groeien
Haiku, schermutselingen op de grens van taal en stilte
wakker worden van praten met de hond
het stille licht en weten mens zijn zeg ik valt niet mee
het sneeuwde vannacht hij likt zacht mijn hand
Haiku is werken aan bewustzijn
Haiku is taal in bloei
mijn vijver is maar de zon breekt door
een handbreed diep en zie op de rand van lucht en water
de maan kan erin lekt zilver in zee
op mijn nieuwe fiets jongen op de fiets
mis ik nog iets – het geluid plotseling harder trappend
van mijn oude fiets om niets, om alles
Haiku is iets aanraken
Haiku ontstaat uit verbinding
moeder, bij je graf je was zo zwijgzaam
voel ik mij onbeholpen maar nu je dood bent vader
hier zijn wat bloemen kan ik je verstaan
* Vanaf maart wordt dit in dezelfde geest weer voortgezet
Ik was in juni 2014 bij Jac,. Hij was ziek. Vandaag googelde ik hem en zie dat hij een paar maanden later is overleden. Ik zag Jac om de zoveel jaar- dan meldde ik mij ineens of stond voor de deur.
Ik ben een oud pupil van hem van de School voor de Journalistiek. Inmiddels ben ik schrijfster en gespecialiseerd in Afrika. Ik ben iemand die onbevangen en open over het continent schijft. Een open blik. Dat heb ik van Jac geleerd: zet je westerse bril af en kijk onbevangen. Toen ik mijn eerste boek schreef, keek hij mee en stimuleerde mij. Een dag later stuurde hij een kaart met een muis die in een klomp lag – het moest nog rijpen. Toen het boek werd uitgegeven, stuurde hij een kaart met dansende muizen – het was gerijpt en klaar. Toen ik mijn tweede boek schreef, hingen beide kaarten op mijn prikbord.
Jac was een mooi mens, liefdevol, rustgevend, veilig, soms streng.
Dit wilde ik graag even delen met u.