Bernard de Coen

Wanneer we aan Japanse haiku denken, denken we veelal automatisch aan de oude voorbeeldige grootmeesters zoals Bashô, Issa, of nog, iets recenter, Shiki Masaoka, nochtans zelf gekend als vernieuwer… En ondanks de voor ons, westerlingen, wat vreemd aandoende extases voor kersen- of perzikbloesems, vuurvliegjes en andere tempelattributen, staat hun meesterschap nog steeds buiten kijf.

We zouden haast vergeten dat er ook nog – jawel – hedendaagse Japanse haikuschrijvers bestaan. Of ze ook een plaatsje mogen krijgen en hoe verhouden zij zich tot de traditie zoals wij ze kennen?

Bij het lezen van The Haiku Universe for the 21st Century vinden we ook bij de hedendaagse Japanse auteurs die aloude kenmerkende zen-atmosfeer:

A strong wind…                                               Een harde wind…
the spinach plants                                          de spinazieplanten
have fallen down                                            zijn plat gegaan
_{Koshi Chiba (1947- )}

A toad croaking –                                            Een pad roept –
its voice carries                                               zijn stem draagt tot
over the horizon                                              over de einder
_{Ikuyo Yoshimura (1944- )}

Maar het spreekt voor zich dat in de loop van de 20ste eeuw ook plaats wordt ingeruimd voor modernere gegevens:

Every time a boy                                              Steeds als een jongen
shoots for a goal                                             op het doel schiet
cherry-blossoms bloom                                  bloeien kersenbloesems
_{Yumiko Koshino (1951- )}

In a spring field                                               In een voorjaarsveld
I am polishing                                                 poets ik
machine guns                                                 machinegeweren
_{Machiko Kishimoto (1934- )}

The night locomotive                                      De nachtlocomotief
comes to a stop quietly beside                      komt rustig tot stilstand naast
the female body                                              het vrouwenlichaam
_{Hiroko Takahashi (1947- )}

En waar we ons soms angstvallig de vraag stellen of onze Nederlandstalige haiku wel aan de oosterse benadering beantwoordt doen nu zelfs westerse elementen, vaak als contrast met de typische natuurtoetsen, resoluut hun intrede in de Japanse haikuwereld.

In the quiet after                                             In de stilte na
playing something by Chopin…                     het spelen van iets van Chopin
branches full of dew                                       bedauwde takken
_{Kusatao Nakamura (1901-1983)}

Only crows flying                                             Slechts kraaien vliegen
over the roofs of those                                    over de daken van de
sleeping late in Paris                                       langslapers in Parijs
_{Mikihiko Itami (1920- )}

Florence in Italy                                               Florence in Italië
so far away –                                                   is zo ver weg –
I catch dragonflies                                          ik vang libellen
_{Kan’ichi Abe (1928- )}

Rape blossoms –                                             Koolzaad in bloei –
far away in the west                                       ver weg in het westen
is Portugal                                                       ligt Portugal
_{Akito Arima (1930- )}

As it were,                                                        Als het ware,
like Lennon’s glasses –                                    net als Lennons bril –
the moon in summer                                      maan in de zomer
_{Sunao Hashimoto (1967- )}