Willy Cuvelier
Enkele eeuwen geleden werden in Japan veel haiku’s gedicht over het vroeg oud worden en het oud zijn. In de tijd van Basho werd aangenomen dat de ouderdom begon op de leeftijd van veertig jaar. Hierna enkele van die haiku’s.
Nu ik oud ben, Poppengezichten –
doet de lengte van de dag hoewel ik het niet van plan was,
mijn tranen vloeien. werd ik toch oud.
Issa Seifu-jo
Oud en zwak Mijn oude oren –
kijk ik achter mij en zie zomerregen stroomt weg
bloesems vallen. door de afvoerbuis.
Buson Buson
De mug ook, Deze herfst,
die dicht bij mijn oor zoemt, waarom ben ik zo oud geworden?
denkt dat ik oud ben. Ach, wolken met vogels.
Issa Basho
Op mijn oude dag,
zelfs voor de vogelschrik
voel ik mij beschaamd!
Issa
Toen ik een lijst zag van Japanse haikudichters met hun geboorteen overlijdensjaar, merkte ik op dat velen van hen een respectabele leeftijd bereikten. Ik heb bij 81 haikudichters die vóór 1800 geboren werden, nagegaan hoe oud ze werden en dat gaf het volgend resultaat: 2 dichters werden 35 tot 39 jaar; 8 dichters werden 40 tot 49 jaar; 9 dichters werden 50 tot 59 jaar; 22 dichters werden 60 tot 69 jaar; 18 dichters werden 70 tot 79 jaar; 19 dichters werden 80 tot 89 jaar; 3 dichters werden meer dan 90 jaar. De gemiddelde leeftijd bij overlijden was dus 68 jaar.
Ik was verbaasd over het resultaat. Het zal wel niemand een zorg zijn te weten waarom dichters meer dan twee eeuwen geleden aan de andere kant van de wereld graag voor oud doorgingen. Misschien straalde dat meer gezag af of was het bon ton om daarover te dichten. Wellicht was de Vlaamse spreuk ‘krakende wagens lopen het langst’ ook daar van toepassing. Maar ik wil daaruit graag het volgende besluit trekken: haiku’s schrijven is goed voor de gezondheid!
Geraadpleegde werken:
Blyth, R.H., Haiku, vier delen. Tokyo, Hokuseido Press, 1949-52.