Max Verhart
Ruth Franke: Schwerelos gleiten / Slipping through water; Kurzprosa und Kurzlyrik / Short Prose and Short Poems. Wiesenburg Verlag, Schweinfurt (Germany) 2010. ISBN 978-3-942063-40-1.
Het boek is prachtig. Alles wat een gebonden boek moet zijn wat betreft papier, bindwerk, ontwerp, omslag. 21 haibuns van Ruth Franke, met een voorwoord van Jim Kacian. Er zijn vier afdelingen die elk openen met een schilderij van Reinhard Stangl en worden afgesloten met een reeks haiku’s. De Duitse originelen worden gevolgd door Engelse vertalingen van ofwel Celia Brown, ofwel David Cobb. Iedereen zal er makkelijk favorieten in vinden.
Toch een paar minpuntjes.
In een haibun vormt een haiku in mijn opvatting geen onderdeel van de verhalende tekst, maar levert er op een of andere manier een reflectie op. In ‘Hundeleben’ (Hondenleven), over een zwerver, doet Franke dat op een prachtige manier met de haiku ‘leuchtendes Herbstlaub / nach einer Woche im Sturm / reif für den Besen’ (oplichtend herfstblad / na een week in de storm / rijp voor de bezem).
Maar in enkele andere haibuns gebruikt Franke de haiku om details in van het verhaal in te vullen. In het geval van ‘Hobbys’ (Hobbies) wordt er zelfs een pointe mee onthuld. Leuk verhaaltje, maar een haibun?
De vertalingen zijn over het algemeen prima, maar soms heb ik mijn twijfels. ‘Drachenwettbewerb / der Preis für alle / ein steifer Hals’ zou letterlijk vertaald luiden: ‘kite contest/ everbody’s price / a stiff neck’ (vliegerwedstrijd / de prijs voor ieder / een stijve nek), maar de opgenomen vertaling luidt: ‘kite contest / prizes for everyone / stiff necks’ (vliegerwedstrijd / prijzen voor iedereen / stijve nekken).
De eerste vertaling doet naar mijn gevoel meer recht aan het origineel.
En als ze schrijft over een door Giacometti gemaakt beeld van een hond, zegt Franke ‘Die dünnen (…) Beine formen die Leere’ (De dunne (…) benen vormen de leegte), wat vertaald is als: ‘The skinny (…) limbs enclose a void’ (De dunne benen (…) omsluiten een leegte). De letterlijke vertaling ‘The skinny (…) limbs shape the void’ zou naar mijn idee meer recht doen aan zowel Franke als Giacometti.
Maar dat zijn details, subjectief en vatbaar voor discussie. Het boek is prachtig. Naar vorm en inhoud.