J. van Tooren, pseudoniem van mevrouw mr. Anna Maria Mulder – Swanenburg de Veye, Geboren Rangoon, Birma in 1900, overleden op 14 augustus 1991 te Eindhoven. Zij is de oermoeder van de Nederlandse haiku en een van de oprichters van de Haiku Kring Nederland.

Via de HBS gaat ze naar het gymnasium. Na het gymnasium gaat ze rechten studeren in Leiden. Gedurende deze tijd begint ze gedichten te schrijven, die worden opgenomen in kranten en tijdschriften.
Ze schrijft onder het pseudoniem J. van Tooren omdat ze vind dat een dichter anoniem moet kunnen werken – in een ivoren toren zoals ze zelf zegt. De J van haar naam komt omdat het een sierlijke letter is. Hij staat verder nergens voor.

Op Sinterklaasavond 1960 krijgt ze van haar man “A net of fireflies” van Harold Stewart. Al heeft Harold Stewart Japanse haiku’s vertaald als tweeregelige gedichten op rijm, is ze direct gegrepen door het directe, de suggestiviteit van een haiku.
In het boek worden de boeken van Blyth genoemd, die ze direct bestelt in Japan. Door het lezen van deze boeken beseft ze dat haiku meer is dan uit het boek van Stewart naar voren is gekomen, waarna ze besluit om Japans te leren zodat ze zelf haiku’s kan gaan vertalen.

Aan de hand van grammaticaboeken en de boeken van Blyth, waar de Japanse karakters in staan, de Japanse vertaling en een Engelse vertaling lukt het haar om zich deze taal eigen te maken en begint ze zelf Japanse haiku’s in het Nederlands te vertalen. Na dertien jaar – als Anna 73 jaar is – verschijnt haar eerste boek met vertaalde haiku’s genaamd “Een jonge maan”, die een groot succes wordt in Nederland.

“Toch heb ik nooit het gevoel gehad dat het allemaal door mij begonnen was. De haiku zijn zelf begonnen. Ze wilden vertaald worden en ik kon het niet laten”

Haiku’s van J. van Tooren:

Uit: spelen met wind en maan – haiku in Nederland, ISBN: 90 6975 171 2 door de Beuk

een beestje beweegt
ergens in ’t water; de maan
beweegt ook even

zacht glijdt het maanlicht
tot aan mijn hand – die wit wordt
en opeens eenzaam

Uit: Eerste keus, uitgegeven door haikukern Eindhoven in mei 1985

alleen als het rijpt
zie je de fijne twijgen
van berkebomen

uit verre tuinen
in licht verloren, hoor ik
een vogel fluiten

Uit: Tussen twee oevers; eerste bloemlezing van Nederlandstalige tanka en kyoka
ISBN: 90 6975 307 3, uitgever: de Beuk

meeuwen gaan uit,
golven naderen breken
in randen wit schuim;
nooit vergeet ik het ruisen
die kreet hoog over het duin

wanneer een ster sterft
lichtjaren lang blijft zijn straal
aan de aarde raken;
als ons lief gestorven is,
hoe lang nog straalt zijn wezen!