De Witte Camelia is een kring van zes actieve haikudichters in Zuid-Limburg: Hetty, Marc, Paquita, Kees, Anton en Corine. Wij dichten op haiku-, tanka- en rengagebied. Daarnaast lezen we over nieuwe ontwikkelingen van deze dichtvormen. We discussiëren hierover en verdiepen ons in de historische en culturele aspecten.
De Haiku Kern Zuid-Limburg heeft een eigen website: https://haikulimburg.wordpress.com/
[icegram messages=”3208″]
Het IAFOR (International Academic Forum) organiseert een haiku competitie voor Engelstalige haiku’s. De deadline voor het inzenden van haiku’s is 1 maart 2016.
Klik hier voor meer informatie: http://iaforhaikuaward.org/
Vanaf 1 januari 2016 heeft Arnold Vermeeren het beheer van de website www.tanka-kyoka-sedoka.com overgenomen van Simon Buschman. Deze website is de afgelopen jaren door Simon met 
medewerking van veel tankadichters opgebouwd en vormgegeven. Het is een rijke bron van informatie over, verwijzingen naar en voorbeelden van voornamelijk tanka en kyoka. Als beheerder van de website zal Arnold zich de komende tijd ook gaan opstellen als een ambassadeur voor tanka. Zijn streven is om meer mensen te enthousiasmeren voor het lezen en schrijven van (en over) tanka, onder andere door samen met belangstellenden nieuwe initiatieven rond tanka te laten ontstaan. Hierin zouden ook Vuursteen, de websites van HKN en HCV, de Facebookgroep van de HKN, of kernen een belangrijke rol kunnen spelen. Arnold staat van harte open voor ideeën, vragen, aanbevelingen, tanka-informatie en kritische kanttekeningen via zijn email-adres: arnold@huizevermeeren.nl
nieuwjaarsmorgen
het begin van harmonie
tussen hemel en aarde
Haiku van Shiki (met dank aan Kiyo Fujiki)
Haiga: Tini Haartsen-Slappendel
en elke keer weer
kijkt hij je aan – liefde –
vanuit een voederbak
Het bestuur van Haiku Kring Nederland wenst u fijne feestdagen en een gelukkig 2016. We hopen dat het u in het nieuwe jaar veel inspiratie zal vinden voor het schrijven van haiku’s en tanka’s.
winteravond
in de stilte het geluid
van een nieuwe bladzijde
Haiku: Bouwe Brouwer
De wintereditie van Vuursteen is verschenen. Boordevol prachtige haiku’s, interessante artikelen en boekbesprekingen. Word lid van Haiku Kring Nederland en ontvang dit prachtige kwartaalblad voor slechts 35 euro per jaar. Vuursteen heeft sinds kort ook een eigen Facebook pagina: Klik hier
In het najaar van 2015 is in atelier Zonnerade in Den Haag de Haikukern Haaglanden opgericht. Een nieuwe kern lag voor de hand omdat van de oude kern Den Haag nog slechts twee leden en gastvrouw overgebleven waren. Er was ook aanleiding genoeg om in de werkwijze en samenstelling, en bij de onderwerpkeuze en werving van leden naar een nieuwe aanpak over te gaan.
Zo is bij de ledenwerving ditmaal dankbaar gebruik gemaakt van de goede contacten tussen HKN-leden en de ledenadministrateur van de HKN en van de contacten met (oud)cursisten van Hanneke Lameijer en die van Betty Nijenhuis.
Op 11 oktober vond de eerste bijeenkomst plaats met zes deelnemers en op 4 december de tweede met tien deelnemers. De volgende bijeenkomst is op 29 januari 2016 om 14.00 uur in Atelier Zonnerade in Den Haag.
Hanneke Lameijer, Betty Nijenhuis en Gerard Lodder
Heeft u belangstelling voor deelname aan deze kern, of gewoon voor informatie stuur dan een mailtje naar info@haiku.nl.
Het jaar 2015 kan worden beschouwd als het 400ste herdenkingsjaar van de ontmoeting tussen Europa en Japan en het begin van de wederzijdse nauwe betrekkingen. In 1613 kreeg een samoerai van de Sendai Clan, Tsunenaga Hasekura, van zijn landsheer Masamune Date het bevel naar Europa te reizen. Het Tokugawa-shogunaat waar toentertijd Nederlanders en Engelsen in dienst waren, verleende hulp bij het bouwen van een schip. Na een lange reis naar Spanje en Frankrijk, landde Hasekura in oktober 1615 in Italië. In november van dat jaar werd hij door Paus Paulus V in Rome ontvangen. Hij bezocht ook Florence en vertrok rond 12 maart 1616 vanuit Genua naar Spanje.
Ter herdenking hiervan wordt onder de naam “Tsunenaga Hasekura Haiku Award “, een haiku wedstrijd gehouden om door haiku nauwere vriendschapsbanden tussen Europa en Japan te bewerkstelligen. De deadline is 12 januari 2016. Klik hier voor het wedstrijdreglement: Tsunenaga Hasekura Haiku Award 2016
De Italian Haiku Association organiseert voor de vierde keer de Matsuo Basho Award. De ingeleverde haiku’s dienen vertaald te worden in het Engels en kunnen tot 30 maart 2016 ingeleverd worden. Klik op deze link voor het wedstrijdreglement: Matsuo Basho Award 2016
Er bestaat een mooie parabel:
Een apenfokker die noten uitdeelde zei: “jullie krijgen er ’s morgens drie en ’s avonds vier.” De apen waren allemaal woedend!
Toen zei hij: “goed dan maar, dan krijgen jullie er ’s morgens vier en ’s avonds drie.” De apen waren allemaal blij.
De volledige overeenstemming tussen naam en dingen bleef hetzelfde en toch was er zowel blijdschap als woede.*
Voor de apen maakt het kennelijk heel veel uit hoe de hoeveelheid voer over de dag verdeeld wordt, en de apenfokker voegt zich zonder problemen naar hun wensen, aangezien het voor hem niets uitmaakt. De hoeveelheid voer blijft immers gelijk?
Wat heeft dit nu met haiku te maken? Veel haikulezers krijgen de (bij voorkeur zeventien) lettergrepen in haiku’s graag voorgeschoteld zoals ze dat gewend zijn: verdeeld over drie regels van (liefst) 5, 7 en 5) lettergrepen. En waarom zou je als haikuschrijver dan moeilijk doen?
Een haikuschrijver kan echter hele goede redenen hebben om minder lettergrepen te gebruiken (zijn lezers moeten een beetje op “dieet”) en ze ook nog eens anders voor te schotelen, bijvoorbeeld in één regel. Vanuit historisch oogpunt zijn er ook goede argumenten om een andere dan de drieregelige vorm te gebruiken.
Van oudsher wordt de haiku in Japan namelijk geschreven in één verticale regel, van boven naar beneden. Dat betekent overigens niet dat de Japanse haiku geen geledingen kent. Daarvoor worden zogenaamde “snijwoorden” gebruikt, waarmee wordt aangegeven waar zich een wending in de haiku bevindt. Snijwoorden zijn woorden zonder inhoudelijke betekenis, maar die wel sterk de toon of gevoelswaarde van het gedicht bepalen.
Toen de haiku naar het Westen kwam werd de eenregelige verticale vorm vertaald naar drie horizontale regels. Ons schrift is immers verticaal slecht leesbaar, en wij kennen geen snijwoorden, dus moeten er andere manieren gezocht worden om de geleding van de tekst te markeren. Toch kwamen haikuschrijvers er, vooral in de Engelstalige landen, achter dat je in de Westerse talen ook heel goed eenregelige haiku’s kunt schrijven. Wij hebben andere manieren om aan te geven waar in de zin een wending of een rustpauze zit zoals door de zinsbouw. En als die geen duidelijkheid verschaft kunnen we ons altijd nog bedienen van spaties, beletseltekens (3 puntjes) of gedachtestreepjes.
gunshot the length of the lake**
geweerschot de lengte van het meer
Bovenstaande haiku werkt toch prachtig. De visuele vorm van de haiku vertoont een overeenkomst met de baan van de kogel én het oppervlakte van het meer. De éénregelige vorm zorgt ook voor een hoger tempo bij het lezen, wat het beeld van het geweerschot ook nog eens benadrukt.
En er is een natuurlijk rustpunt na gunshot en (in mindere mate) na length. Verdere leestekens zijn dus overbodig.
Een ander voorbeeld:
jampackedelevatoreverybuttonpushed***
propvolleliftelkeknopingedrukt
De auteur heeft gekozen voor de eenregelige vorm. Dat benadrukt niet alleen de beweging van de lift, maar door het hogere leestempo (zie bij de voorgaande haiku) ook de spitsuurachtige hectiek. Verder ziet hij af van woordspaties waardoor het propvolle van de lift visueel extra wordt ondersteund. De inhoudelijke verwarring die de ononderbroken woordenstroom bij de lezer oplevert zou je ten slotte kunnen zien als een pendant van het chaotische van al die op elkaar gepropte individuen.
Eigenlijk zou je verwachten dat vanaf het moment dat er ontdekt werd dat je in de Westerse taal ook gewoon de eenregelige vorm kunt hanteren, schrijvers deze mogelijkheid zouden aangrijpen om bij bepaalde onderwerpen juist deze vorm te gebruiken. In sommige gevallen kan een “alternatieve” vorm (lees: een andere dan de drieregelige 5-7-5-variant) de inhoud van de haiku namelijk enorm versterken.
motregen – een dakloze duwt herinneringen voort***
Wat mij betreft is het vasthouden aan de drieregelige vorm van haiku, omdat het nu eenmaal zo hoort: ’s morgens drie!
*Zhunga Zi, de volledige geschriften. – Kristofer Schipper
** Jim Kacian – Where I leave off/Waar ik ophoud. ‘t Schrijverke, ‘s Hertogenbosch 2010
*** John Stevenson – Haiku in Englisch, the first hundred years. W.W.Norton & Company
****Bouwe Brouwer – Whirligig Multilingual haiku journal Vol. VI May 2015